Paarden die op kale weides staan trekken het gras met wortel en al uit de grond waardoor zand opgegeten kan worden. Deze zomer is het erg droog geweest waardoor het gras minder goed is gegroeid en is er meer kans op zandopname is geweest. Hooi en voordroog kunnen zanderig zijn wanneer het gras kort werd gemaaid of als er veel molshopen in het weiland waren. In voordroog en kuilgras kan het zand zich makkelijk “vastplakken” en eet het paard het zo op. Ook wanneer ze hooi eten in de paddock vanaf de (zand) grond nemen ze meer zand op. Sommige paarden hebben de vervelende gewoonte  te ‘zandhappen’ of zand op te likken. Ook als ze voldoende mineralen krijgen, het is niet bekend waarom ze dit doen.

Een paard kan dus op verschillende manieren zand binnen krijgen. Het meeste zand wordt echter vaak weer uitgepoept.  Er ontstaan problemen als het paard meer zand binnenkrijgt dan de darmen af kunnen voeren.

Doordat er zand in de dikke darm achterblijft wordt de darm zwaar en kunnen de darmen minder goed bewegen. Daardoor hoopt er nog meer zand op in de darmen. Dit zorg ervoor dat de darmen kunnen beschadigen en voedsel wordt geblokkeerd. Daarom kunnen ze minder voedingsstoffen op nemen vanuit het darmstelsel en kan kunnen ze een tekort krijgen aan diverse voedingsstoffen en vermageren.

Je paard kan symptomen als lusteloosheid, vermagering, een opgezette buik, diarree, mestwater en hinder tijdens het rijden krijgen. Doordat de beweeglijkheid van de darmen af neemt kan er een verstopping of een ophoping van gas ontstaan. Op een gegeven moment kan het paard koliek krijgen.

Als je paard koliek heeft is het belangrijk om zo snel mogelijk de dierenarts te bellen. De dierenarts kan de koliek behandelen en soms de oorzaak van de koliek bepalen. Zandkoliek is namelijk erg gevaarlijk en je paard kan er zelfs aan overlijden als er te veel zand in de darmen zit.

Je kunt zelf de mest van je paard regelmatig testen op zand. Echter zand wordt niet continu uitgepoept het kan dus dat er geen zand in de mest zit maar wel in de darmen van je paard. ‘Zandkoliek’ kan met zekerheid worden vastgesteld op een röntgenfoto. 

Hoe kan je voorkomen dat je paard zandkoliek krijgt?

Het is belangrijk dat je probeert te voorkomen dat je paard zand eet:

• Let erop bij de aankoop van je ruwvoer dat er geen zand zit. In hooi is dit een minder groot probleem. Met het uitschudden valt het zand eruit. In voordroog kan het zand vastplakken aan het voer.
• Zorg ervoor dat voer niet op de (zand)bodem terecht komt, biedt je ruwvoer aan in kunststofbakken evt in een slowfeeder om knoeien op het zand te voorkomen, bestraat een deel van de paddock of voer op rubber matten.
• Laat paarden niet op een te kort weiland grazen. Werkt met bv stripbegrazing om vertrappen te voorkomen.
• Zorg ervoor dat je paard geen mineralentekort krijgt

Verder kun je ervoor zorgen dat het nog binnengekomen zand wordt afgevoerd door:

• Voldoende beweging
• Voeren van voldoende ruwvoer
• Je kunt regelmatig een psyllium (vlozaad) kuur geven

Check daarnaast regelmatig de mest van je paard op zand